De gemeente Soest wil haar ruimtelijke kwaliteit graag op een goed niveau houden. De huidige Welstandsnota uit 2004 is op onderdelen verouderd en sluit niet aan op nieuwe wetgeving (de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Wabo). De nieuwe nota herstelt dat en voegt voorbeelden, duidelijk kaartmateriaal en begrijpelijke teksten toe. Om maatschappelijk draagvlak en een hoog ambitieniveau van initiatiefnemers te stimuleren, zijn proces en inhoud van de welstandsbeoordeling duidelijk beschreven. De commissie Welstand en Monumenten kan, door de nieuwe nota, bij haar advisering beter rekening houden met de specifieke situatie door gebruik te maken van ‘beoordelingsaspecten’. De Welstandsnota beschrijft verschillende welstandsniveaus per gebied. De toetsing is beperkt waar dat kan, maar strenger als er hoge cultuurhistorische waarden gelden. De Welstandsnota gaat uit van drie welstandsniveaus: hoe hoger het welstandsniveau, hoe gedetailleerder de toetsing. Gebieden met monumenten en beschermde dorpsgezichten hebben een welstandsniveau 1 (beschermend). Waar een beeldkwaliteitplan is opgesteld, geldt welstandsniveau 2 (bijzonder). De rest van de gemeente heeft een basisniveau waarbij een eenvoudige toets volstaat. Voor ontwikkelingsgebieden (zoals projecten in het kader van het Masterplan Soesterberg) wordt apart afgewogen hoe om te gaan met welstand.
Martijntje Stam is van begin tot eind betrokken geweest bij de totstandkoming van de nota. Zij heeft de welstandsnota inhoudelijk opgesteld in opdracht van de gemeente Soest tijdens haar dienstverband bij SRO. De welstandsnota heeft te inzage gelegen en zal naar verwachting in februari 2014 worden vastgesteld.